Pamfilya’nın en önemli liman kentleri arasında yer alan Antik Side Kenti’nin tanrısı Apollon ve tanrıçası Athena’ya adadığı tapınaklar, kentin bulunduğu yarımadanın güneyinde, antik limanın doğusunda konumlanmaktadır. Limana giriş yapan gemileri selamlayan ve kentin gücünü vurgulayan nitelikteki anıtsal tapınaklar, sütunlu caddenin sonunda bulunan kutsal alan içerisindedir.
M.S. 150 yıllarına tarihlenen Apollon Tapınağı, ‘Roma Barışı’ olarak adlandırılan dönemde inşa edilen iki tapınaktan biridir. Adını, baş tanrılardan biri sayılan sanat, güzellik, ışık ve kehanet tanrısı Apollon’dan almıştır. Bembeyaz mermer sütunları ile masmavi denize yaslanan tapınağın üzerinde, korint başlıklı sütunlar görülmektedir. Frizinde, konsollar arasına yerleştirilen Medusa başları bulunmaktadır. Bizans bazilikasının tam ortasında kalan Apollon Tapınağı’nın bir bölümü, bazilika yapımında kullanılmak için sökülmüştür.
Apollon Tapınağı’nın hemen bitişiğinde yer alan peripteros planlı Athena Tapınağı ise, adını kentin baş tanrıçası sayılan zeka, sanat, ilham, savaş ve barış tanrıçası Athena’dan almıştır. Mitolojide Athena’ya ait kutsal bir meyve sayılan nar, günümüzde Side’nin sembolü olmuştur. Athena Tapınağı’nda da Apollon Tapınağı’ndaki gibi korint başlıklı sütunlar bulunmaktadır.
Apollon ve Athena Tapınakları, zamanın ruhunu yansıtan antik kalıntıları ile ünlü Side’nin simgelerindendir. Bölgeyle özdeşleşen tapınaklar, heybetli duruşları, zarif sütunları ve çarpıcı mimari detayları ile Akdeniz’in en romantik manzaralarından birini yansıtmaktadır.
